Những người thợ địa phương được đào tạo bài bản, đủ trình độ hỗ trợ các nhà điêu khắc, các nghệ sỹ có tiếng; các công trình điêu khắc được gia công thực hiện
Quỹ Điêu khắc Đà Nẵng có một mô hình kinh doanh điêu khắc khác biệt: cung cấp nhà xưởng cho các nhà điêu khắc, gia công thực hiện các công trình điêu khắc để có nguồn tài chính đào tạo, nâng cao kỹ năng của các thợ điêu khắc trẻ có hoàn cảnh khó khăn ở Việt Nam. Theo bà Phan Quỳnh Hương, Giám đốc Quỹ – đơn vị phi lợi nhuận, tự chủ về kinh tế, nhiều người thợ đã có đủ khả năng kiếm sống bằng nghề điêu khắc. Như thường thấy ở các dự án tương tự, các mối liên hệ với nước ngoài đưa đến sáng kiến này ngay từ lúc ban đầu.
Đối với Quỹ Điêu khắc Đà Nẵng, đó là mối quan hệ với Na Uy và nhất là với nhà điêu khắc Oyvin Storbaekken, và với hiệp hội các nhà điêu khắc thông qua ông. Chính phủ Na Uy đã tài trợ dự án ở giai đoạn thí điểm và sau đó Tổ chức Nhà thờ Bắc Âu và Cơ quan Hợp tác Phát triển Na Uy đã tham gia vào. Từ năm 2003 đến năm 2009, Dự án Điêu khắc Đà Nẵng đã được thành lập như một thử nghiệm. Nhưng dần dần, mô hình kinh doanh được hình thành và giờ đây Quỹ đã có thể tự chủ về tài chính.
Quỹ Điêu khắc Đà Nẵng đóng trụ sở tại Làng đá mỹ nghệ Non Nước (hay Ngũ Hành Sơn) thuộc thành phố Đà Nẵng. Các tài sản, cơ sở vật chất được chính quyền thành phố trao lại sau khi dự án phát triển thuận lợi với sự trợ giúp từ Na Uy.
Theo bà Hương, ý nghĩa xã hội của chương trình đào tạo rất quan trọng. Trong thư từ trao đổi với chúng tôi, bà Hương luôn nhấn mạnh rằng những người thợ trẻ đều có cơ hội tự tìm kiếm được nguồn thu nhập ổn định và có cuộc sống tốt hơn. 20 thợ điêu khắc trẻ đã được đào tạo, một vài người đã trở thành nghệ nhân, một vài người tự lập xưởng điêu khắc riêng của mình, một số khác trở thành thợ cả, người trợ giảng cho việc đào tạo tại Quỹ.
Một yếu tố quan trọng nữa trong chương trình đào tạo là người thợ được hướng dẫn trực tiếp từ các nhà điêu khắc chuyên nghiệp đến từ nước ngoài. Quỹ cung cấp nhà xưởng và chỗ ở cho các nghệ nhân, họ tự chi trả kinh phí hoặc nhận được nguồn hỗ trợ. Nhiều người sử dụng thời gian ở nơi yên bình này để tìm kiếm sự cân bằng nội tại và định hướng nghệ thuật mới. Trại sáng tác điêu khắc cũng là một phần trong chương trình.
Mô hình kinh doanh nhận gia công các công trình điêu khắc rất độc đáo. Ở đây, Quỹ cung cấp dịch vụ trọn gói: cung cấp đá (thường là từ các mỏ đá ở Việt Nam), gia công điêu khắc, đóng gói, vận chuyển. Các kiến trúc sư, các nhà thiết kế nội thất cũng giao Quỹ gia công các sản phẩm. Các mô hình kinh doanh tương tự đã được biết đến ở Carrara và các trung tâm điêu khắc khác nhưng ở đây, mọi lợi nhuận đều phục vụ cho các công tác xã hội.
Tóm lại, bà Hương cùng đội ngũ thợ của Quỹ đã dùng đá tự nhiên làm phương tiện phát triển kinh tế ở một đất nước đầy triển vọng: với kỹ năng điêu khắc của mình, Quỹ đã mang lại doanh thu cho ngành đá ở địa phương và tạo công ăn việc làm, không hề xuất khẩu đá thô mà là thành phẩm và giữ lại giá trị gia tăng cho mình.
Dĩ nhiên, bà Hương liên hệ với chúng tôi là có lý do của mình “Tôi hy vọng ông và các mối quan hệ của ông có thể giúp chúng tôi theo nhiều cách như Giao cho chúng tôi gia công các công trình điêu khắc và công trình đá; Tài trợ cho chương trình đào tạo các thợ điêu khắc trẻ có hoàn cảnh khó khăn ở Việt Nam; Hỗ trợ đầu tư cơ sở vật chất, máy móc thiết bị; Tài trợ cho các dự án điêu khắc; Giới thiệu Quỹ với nhiều người khác”.
Hình ảnh: Quỹ Điêu khắc Đà Nẵng
(23.09.2019, USA: 09.23.2019)
