Đá cẩm thạch và đá tự nhiên là những vật liệu có khả năng thẩm thấu. Cách hữu hiệu nhất để tẩy rửa vết ố là cố gắng làm đảo ngược quá trình tạo vết ố ban đầu. Phương pháp dễ nhất là tìm cách hút chất gây ố sang một chất liệu khác tạm gọi là “chất đắp trung gian”. Chất đắp trung gian có thể làm từ nhiều loại sản phẩm khác nhau nhưng thông thường nhất là hỗn hợp hydro peroxit và bột làm trắng hoặc chất giảm hoạt chất, tùy thuộc vào tính chất của vết ố.
Một số loại bột và vật liệu làm chất đắp trung gian thông thường:
Vật liệu làm chất đắp trung gian | Bột làm chất đắp trung gian |
-Vải bông -Cuộn giấy -Miếng gạc |
-Đất sét (Attapulgite, Cao lanh, đất tẩy màu) -Bột tan -Bột phấn -Sepiolite (Silicat Ma-giê ngậm nước) -Diatomic -Methyl Xen-lu-lô |
Đất sét thường là tốt nhất. Không được sử dụng đất sét làm trắng hoặc đất sét có lim loại như đất sét tẩy màu với hóa chất có tính axit vì phản ứng hóa học sẽ xuất hiện, hủy đi tác dụng của chất đắp trung gian. Nhiều vết ố có thể thấm rất sâu đến nỗi chất đắp trung gian cũng không đem lại hiệu quả tốt. Do đó cần bổ sung giải pháp hóa học đối với chất đắp trung gian nhằm làm loãng bớt và/hoặc tác động đến vết ố. Khi chất đắp trung gian và hóa chất hấp thu vào đá, hóa chất phản ứng với vết ố và tái hấp thu vào vật liệu làm trung gian.
Hóa chất tẩy vết ố
Để lựa chọn đúng loại hóa chất cần dùng, trước hết, bạn cần xác định loại vết ố. Sau đó, bạn theo hướng dẫn tẩy vết ố bên dưới để chọn hóa chất phù hợp. Nếu chưa rõ nguồn gốc vết ố, bạn cần thực hiện thử nghiệm mẫu. Màu sắc vết ố cũng có thể giúp xác định nguyên nhân gây ố (ví dụ vết ố có màu nâu đậm có thể do các chất chứa sắt hoặc gỉ sắt gây ra. Hình dạng vết ố cũng giúp xác định nguyên nhân gây ố. Nếu sau khi xem xét kỹ càng mà vẫn không xác định được nguồn gốc vết ố thì cần tiến hành các thử nghiệm lấy mẫu tại chỗ.
Một số vết ố thông dụng được chia làm các loại sau:
-Vết ố gốc dầu: vết dầu mỡ, hắc ín, dầu ăn và thực phẩm
-Vết ố hữu cơ: cà phê, trà, trái cây, thuốc lá, mỹ phẩm, vỏ cây hoặc lá xả rác
-Vết ố kim loại: sắt, gỉ sắt, đồng đỏ, đồng thiếc…
-Vết ố sinh học: tảo, nấm mốc
-Vết ố mực: bút, mực..
Sử dụng chất đắp trung gian
Sau khi xác định được loại vết ố, bạn vui lòng làm theo các bước sau:
-Làm ướt khu vực có vết ố bằng nước cất. Việc này giúp lấp đầy các khe hỡ của đá – cách ly vết bẩn và đẩy nhanh việc loại bỏ vết bẩn bằng hóa chất.
-Chuẩn bị chất trung gian. Nếu sử dụng bột, trộn trước bột với hóa chất được chọn vào miếng dán dày.
Nếu dùng giấy làm chất đắp trung gian, ngâm giấy vào hóa chất. Lấy giấy ra khỏi hóa chất và để nó tự chảy cho đến khi dừng nhỏ giọt.
-Dán chất đắp trung gian vào vết ố, cẩn thận không để tràn ra những vùng khác. Dán dày khoảng 3mm và rộng ra xung quanh khoảng 10mm đè lên vùng vết ố.
-Phủ chất đắp trung gian bằng phím nhựa. Dán lớp nhựa xuống để bịt kín các cạnh.
Để chất đắp trung gian khô hoàn toàn. Trong quá trình chất đắp trung gian khô, vết ố sẽ từ đá thấm vào chất đắp trung gian. Nếu chất đắp trung gian không được làm khô, vết ố sẽ không được xử lý triệt để. Quá trình khô thường mất 24 – 48 giờ.
Loại bỏ chất đắp trung gian khỏi vết ố. Rửa sạch với nước cất và lau khô bằng vải mềm. Nếu vết ố vẫn còn thì dùng chất đắp trung gian thêm lần nữa. Đối với các vết ố khó, có thể phải làm đi làm lại nhiều lần.
Xin lưu ý là một số hóa chất có thể ăn mòn bề mặt đá cẩm thạch. Nếu việc này xảy ra, dùng bột đánh bóng và lau bóng bằng một miếng vải bố để phục hồi độ bóng.
Các giải pháp tẩy vết ố
Các gợi ý bên dưới được sắp xếp theo thứ tự, biện pháp khắc phục nhẹ nhàng được liệt kê đầu tiên và biện pháp khắc phục nghiêm trọng nhất được liệt kê cuối cùng.
Sự cố | Giải pháp |
Vết ố do sắt hoặc gỉ sắt | Dùng một trong các chất đắp trung gian sau:
-Xi-trát Na-tri và Glycerin |
Mực | Dùng một trong các chất đắp trung gian sau:
-Những loại đá cẩm thạch màu nhẹ chỉ sử dụng chất tẩy trắng hoặc hyđrô peroxit |
Vết ố gốc dầu | Chùi rửa bằng:
-Bột khô để cọ rửa bằng chất tẩy rửa |
Vết ố hữu cơ (giấy, cà phê, trà, trái cây, thuốc lá, mỹ phẩm, vỏ cây hoặc lá xả rác…) |
-Đổ Hydro Peroxit 35% trực tiếp vào vết ố và thêm vài giọt amoniac. Để nguyên như vậy cho đến khi ngừng sủi bọt. -Lặp lại hành động trên và thêm chất trung gian -Dùng Acetone hoặc Toluene hoặc Xylene |
Rã thành bột | Dùng chất trung gian bằng nước cất |
Vết ố đồng | Dùng chất trung gian bằng Ammoni Clorit hoặc Ammoni Hydroxit |
Vết ố sinh học |
Chùi rửa bằng: |
Nến, sáp |
Chùi rửa bằng: |
Lớp phủ Urethane | -Methyl Clorit hoặc nghiền |
Lớp phủ kết tinh hóa |
-Lột bỏ bằng lớp lột gốc Axit Oxalic -Nghiền |
Sơn |
-Chất loại bỏ sơn kiềm -Methyl Clorit |
Vữa dư ra |
-Chùi bằng chất rửa trung tính và miếng thấm lót -Mài lại |
Vết trầy xướt |
-Đánh bóng lại -Mài nhẵn lại |
Vết sọc |
-Chùi bóng bằng miếng thất lót khô -Đánh bóng lại |
Vết đốm nước |
-Chùi bóng bằng bùi nhùi kim loại khô -Đánh bóng lại hoặc mài nhẵn lại |
LƯU Ý: Khi gặp sự cố có tính chất nghiêm trọng hoặc diện tích lớn, xin vui lòng liên hệ với đơn vị lau chùi đá chuyên nghiệp.